کدام راه برایمان مناسب‌تر است؛ ماندن یا رفتن ؟
در نگاه اول، مهاجرت تحصیلی و رفتن به کشورهای خارجی و تحصیل در دانشگاه هایی با سطح علمی بالا تجربه جالب و هیجان‌انگیزی به نظر می‌رسد. اما قبل از هر تصمیمی باید به این سوال که در ذهنمان شکل گرفته پاسخ دهیم؛ کدام راه برایمان بهتر است؛ ماندن در داخل با شرایطی که به آن واقفیم یا رفتن به خارج با وجود موانع و مشکلاتی که خواهد داشت. اغلب دانشجویان رویای ادامه تحصیل در دانشگاه‌های بهتر و معتبر خارجی را در سر دارند و مهاجرت تحصیلی یکی از راه‌حل های این مسئله به شمار می‌رود. ولی باید اثرات و نتایج این تصمیم در کلیه ابعاد زندگی‌شان را در نظر بگیرند. چه بسا دانشجویانی که با دید باز ماندنی شده‌اند و موفق؛ و کم نیستن افرادی که پشیمان شده‌اند از نرفتن!.
چه بسا افرادی که بعد از مدت‌ها بودن در کشوری خارجی علیرغم داشتن موقعیت مناسب کاری و رفاهی عزم برگشت کرده اند یا افرادی که پشیمانی نرفتن برایشان سودی در پی نداشت.
در این متن قصد داریم تا امتیازات حاصل از مهاجرت تحصیلی و مشکلات ناشی از آن را کامل بررسی کنیم تا با دیدی بازتر مسیر خود را دنبال کنیم.
مزایایی که فرآیند اپلای برایمان به ارمغان خواهد آورد:
- تحصیل در رشته مورد علاقه در دانشگاهی با کیفیت آموزشی بالاتر
- کیفیت بالای امکانات پژوهشی
- تجربه زندگی در کشورهای توسعه یافته
- تجربه فرهنگی و آشنایی با فرهنگ های جدید
- پیدا کردن شغل مناسب و ایجاد سطح رفاهی بالاتر برای زندگی برای برخی رشته‌ها
- رشد شخصیتی و کاری
- توانایی برنامه ریزی برای آینده به دلیل پایدار بودن شرایط
- یادگیری زبانی جدید
- پلی برای مهاجرت
مشکلاتی که فرآیند اپلای برایمان به ارمغان خواهد آورد:
- احساس غربت و دوری از خانواده
- هزینه های اولیه برای اپلای و گرفتن پذیرش
- استرس و فشار ناشی از گرفتن ویزا برای برخی از کشورها
- سختی بازگشت به ایران در صورت گرفتن پذیرش از برخی از کشورها
- مشکلات ناشی از تفاوتهای فرهنگی و اجتماعی
- بالابودن هزینه های زندگی نسبت به ایران
- از دست دادن برخی از فرصتهای کاری در ایران
- سختی برقراری ارتباط موثر با شهروندان کشور مقصد
در ادامه توضیحات مختصری برای هرکدام از موارد اشاره شده آورده شده است.
تحصیل دانشگاهی با کیفیت آموزشی بالاتر
شاید خیلی سخت نباشد دانستن این موضوع که کیفیت آموزشی در اکثر دانشگاه های ایران نسبت به کشورهایی که اکثر دانشجویان برای ادامه تحصیل خود انتخاب می‌کنند، به مراتب پایین‌تر است. اگر اندکی با رتبه‌بندی‌های مطرح جهانی نظیر QS، US News و Times که دانشگاه ها را از لحاظ کیفیت آموزشی، تنوع رشته ها، امکانات پژوهشی و… دسته‌بندی می‌کنند، آشنا باشیم؛ می‌دانیم که بهترین دانشگاه های ایران نیز رتبه‌ای بهتر از ۴۳۲ نداشته و تعداد انگشت شماری از دانشگاه های ایران جز ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان هستند. این در حالی است که ایران ۵ برابر کشورهای پیشرفته دانشگاه دارد و بنا به اعلام وزارت علوم، ایران ٢۶۴٠ دانشگاه دارد، درحالی‌که چین با برای جمعیت ۵/۱ میلیارد نفری خود دارای ٢۴٨١ دانشگاه و هند ١۶٢٠ دارد. همچنین تعداد دانشگاه‌ها در اغلب کشورهای پیشرفته جهان زیر ۵٠٠ دانشگاه است به طوری که آلمان ۴١٢، انگلیس ٢٩١، کانادا ٣٢٩، ایتالیا ٢٣۶ دانشگاه دارند. همچنین برخی کشورهای اروپایی نظیر هلند، نروژ، سوئد، دانمارک، فنلاند و … زیر ١٠٠ دانشگاه تأسیس کرده‌اند.
شاید جالب باشد بدانید که علیرغم تعداد بالای دانشجو و دانشگاه‌ها در ایران، بر اساس آمار مؤسس پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در دو سال گذشته (آمار مربوط به سال ۹۷ می باشد که احتمالا این تعداد افزایش نیز پیدا کرده است)، ایران با ۵۱۶۰۰ دانشجو اعزامی بعد از کشورهای چین، هند، کره جنوبی، آلمان، عربستان، فرانسه،آمریکا، مالزی و ویتنام جزو ۱۰ کشور اول اعزام کننده دانشجو به دانشگاه‌های خارج قرارگرفته است و آمریکا با تعداد ۵۹ دانشگاه در بین ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان، به عنوان اولین کشور جذب دانشجویان بین‌المللی قرار دارد.
کیفیت بالای امکانات پژوهشی
یکی از مهم‌ترین مسائلی که تحصیل در خارج از کشور را از تحصیل در دانشگاه‌های ایران متمایز می‌کند دسترسی به امکانات پژوهشی پیشرفته و فن‌آوری نوین است. پژوهش هایی که دانشجویان کارشناسی ارشد، دکتری یا مقاطع بالاتر انجام می دهند هدفمند بوده و بخشی از نیاز کشورشان را پوشش می دهد. ولی متأسفانه در ایران اکثر مواقع کمتر با چنین پدیده‌ای روبه‌رو هستیم. اکثر پژوهشهایی که در داخل کشور انجام می شود با اینکه ادامه‌دار می‌باشند؛ یعنی دانشجویان جدید مسیر دانشجویان پیشین را به نحوی دنبال می‌کنند ولی وقتی هدف این کار، رفع مشکلات موجود در کشور نباشد. شبیه بافتنی ای است که هرکسی آن را مقداری ادامه می دهد ولی نمی توانیم از آن در موقعیت درست استفاده کنیم یا اصلاً استفاده‌ای نخواهد داشت کرد؛ صرفاً بافتنی را بلندتر کرده‌ایم ولی چه سود.
تحصیل در خارج و دسترسی به امکانات بیشتر و آشنایی با زمینه های جدید علمی، می تواند برای دانشجویانی هدف برگشت به ایران را در سردارند تا فعالیت خود را به عنوان استاد در دانشگاه های داخلی دنبال کنند، نیز حائز اهمیت هست زیرا می توانند شانس خودشان را برای جذب در دانشگاهی با سطح علمی بالاتر نظیر دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر و … افزایش دهند. دسترسی به امکانات پژوهشی برتر از پیش نیازهای موفقیت در این هدف است. در بیشتر رشته‌های آموزشی، امکانات تحقیقاتی در دانشگاه‌های خارجی کاملاً برتر از دانشگاه‌های ایرانی هست و این امر را می‌توان از وجود تعداد بالای دانشگاه های خارجی در بین دانشگاه های برتر متوجه شد.
تجربه زندگی در کشورهای توسعه‌یافته و تجربه فرهنگ‌های جدید
علیرغم وجود برخی ویژگی های مهم در کشورهای جهان سوم که شاید در کشورهای توسعه یافته کمتر دیده شود، در حالت کلی زندگی در کشورهای جهان اول مزیت‌های بزرگی برای هر فرد می‌تواند به ارمغان بیاورد. این مزیت را می‌توان با یک مثال روشن کرد. شاید شمایی که این متن را می‌خوانید یکی از هزاران دانشجوی شهرستانی باشید که پس از حدود ۱۸ سال زندگی آرام و کم دغدغه تر در روستا و شهرستان با تلاش و پشتکار خود توانستید راهی شهری بزرگتر شوید. شاید خیلی‌ها بودند که ورودشان به شهری بزرگ مانند تهران هیچ وقت مقدر نمی‌شد مگر با قبولی در دانشگاه.
اینکه پس مدت‌ها زندگی در محیطی آرام با حداقل امکانات پا به شهری بزرگتر با امکانات و فرصتهای بیشتر نهادیم برای بیشترمان آغازی بود برای فهمیدن آنچه که باید خیلی زودتر با آنها آشنا می‌شدیم و برای عده‌ای نقطه عطفی بود برای رسیدن به رویاهایشان. آری ابن نیز درست است افرادی همچنان بودن در آن محیط‌های آرام را با حداقل امکانات ترجیح می‌دهند تا سر کردن در دنیایی پیچیده.
استفاده از امکانات و فضای موجود برای پیاده کردن آنچه در ذهن دارید یا فکر کردن به رویاهایی که با زندگی در محیط‌هایی با امکانات بیشتر دست یافتنی تر شدند. اگر اندکی به تجربه بودنمان در محیطی پیشرفته‌تر فکر کنیم شاید سخت نباشد پی بردن به اینکه آشنا شدن با فرهنگ، آداب و رسوم های جدید توانست ما را پخته تر کند. لذا بودن در محیطی توسعه‌یافته و آشنایی با افرادی جدید با تفکرات مختلف می‌تواند مسیر و راه رسیدن به موفقیت را برایمان هموارتر کند، این ها مواردی است که می توان به بودن در کشورهای توسعه یافته نیز نسبت داد. ایجاد ارتباط بین‌المللی، استفاده از موقعیت ها و امکانات موجود شاید حداقل مواردی باشد که به خاطرمان خطور می کند.
پاسخی بگذارید