رنکینگ دانشگاهها و معیارهایشان
رتبه‌بندی دانشگاهها بر اساس معیارهای مختلفی نظیر تعداد تولیدات علمی، تعداد ارجاعات انجام شده، مقالات پر استناد، ارتباط با صنعت، تعداد اختراع‌ها ثبت شده، تعداد اعضای هیئت علمی، تسهیلات و امکانات، تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی و کارشناسی و… انجام می‌شود که برای هرکدام، معیارها و شاخص‌های خاصی توسط نظام‌های رتبه‌بندی مختلف در نظرگرفته می‌شود. در این مقاله قصد داریم با نظام‌های رتبه‌بندی، معیارها و شاخص های هرکدام به طور کامل آشنا شویم.
رنکینگ های جهانی برای رتبه بندی دانشگاهها
- نظام رتبه بندی کیو اس (QS)
- نظام رتبه بندی یو اس نیوز (U.S. News)
- نظام رتبه‌بندی تایمز (Times)
- نظام رتبه‌بندی آکادمیک دانشگاه‌های جهان (Shanghai)
- نظام رتبه‌بندی مرکز مطالعات علوم و فناوری لیدن (Leiden)
- مرکز رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان (CWUR)
در ادامه به تفصیل هرکدام از نظام های رتبه‌بندی بررسی می‌شود.
نظام رتبه بندی QS
نظام رتبه بندی QS از سال ۲۰۰۴ آغاز به کار کرده و از سال ۲۰۱۱ به طور مستقل اقدام به رتبه بندی دانشگاهها بر اساس شش شاخص ارزیابی کرده و هر ساله بیش از ۷۰۰ دانشگاه برتر را به تفکیک رشته معرفی نموده است.
معیارها و شاخص‌ها
نظام رتبه‌بندی کیو. اس شاخص‌های اعتبار دانشگاه، اعتبار افراد شاغل، نسبت دانشجو به اعضای هیئت علمی، میزان استناد به هر عضو هیئت علمی، تعداد اعضای هیئت علمی بین‌المللی، تعداد دانشجوی بین‌المللی از مهمترین شاخص‌های ارزیابی کیفی دانشگاهها است که توسط نظام کیو. اس مورد استفاده قرار می گیرد.
| شماره | شاخص | وزن شاخص (٪) |
|---|---|---|
| ۱ | اعتبار دانشگاه | ۴۰ |
| ۲ | اعتبار افراد شاغل | ۱۰ |
| ۳ | نسبت اعضای هیئت علمی به دانشجو | ۲۰ |
| ۴ | میزان استناد به هر عضو هیئت علمی | ۲۰ |
| ۵ | تعداد اعضای هیئت علمی بین‌المللی | ۵ |
| ۶ | تعداد دانشجویان بین‌المللی | ۵ |
برترین دانشگاه‌های جهان در نظام رتبه‌بندی کیو. اس (QS)
بر اساس نتایج نظام رتبه‌بندی QS در سال ۲۰۲۰، مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) برای هشتمین سال پیاپی توانست عنوان بهترین دانشگاه جهان را به خود اختصاص دهد.
لیست ۲۵ دانشگاه برتر جهان در جدول زیر آورده شده است.
| Location | University | Rank (۲۰۲۰) | Rank (۲۰۲۱) |
|---|---|---|---|
| United States | Massachusetts Institute of Technology (MIT) | ۱ | ۱ |
| United States | Stanford University | ۲ | ۲ |
| United States | Harvard University | ۳ | ۳ |
| United Kingdom | University of Oxford | ۴ | ۵ |
| United States | (California Institute of Technology (Caltech | ۵ | ۴ |
| Switzerland | ETH Zurich - Swiss Federal Institute of Technology | ۶ | ۶ |
| United Kingdom | University of Cambridge | ۷ | ۷ |
| United Kingdom | UCL | ۸ | ۱۰ |
| United Kingdom | Imperial College London | ۹ | ۸ |
| United States | University of Chicago | ۱۰ | ۹ |
| Singapore | (Nanyang Technological University, Singapore (NTU | ۱۱ | ۱۳ |
| Singapore | (National University of Singapore (NUS | ۱۱ | ۱۱ |
| United States | Princeton University | ۱۳ | ۱۲ |
| United States | Cornell University | ۱۴ | ۱۸ |
| United States | University of Pennsylvania | ۱۵ | ۱۶ |
| (China (Mainland | Tsinghua University | ۱۶ | ۱۵ |
| United States | Yale University | ۱۷ | ۱۷ |
| United States | Columbia University | ۱۸ | ۱۹ |
| Switzerland | EPFL | ۱۸ | ۱۴ |
| United Kingdom | The University of Edinburgh | ۲۰ | ۲۰ |
| United States | University of Michigan-Ann Arbor | ۲۱ | ۲۱ |
| (China (Mainland | Peking University | ۲۲ | ۲۳ |
| Japan | The University of Tokyo | ۲۲ | ۲۴ |
| United States | Johns Hopkins University | ۲۴ | ۲۵ |
| United States | Duke University | ۲۵ | ۴۲ |
| Hong Kong SAR | The University of Hong Kong | ۲۵ | ۲۲ |
معرفی ۱۰ دانشگاه برتر در موضوعات مختلف در سال ۲۰۲۰ بر اساس نظام رتبه بندی QS
معرفی ۱۰ دانشگاه برتر جهان در سال ۲۰۲۰ بر اساس نظام رتبه بندی QS
معرفی ۱۰ دانشگاه برتر آمریکا در سال ۲۰۲۰ بر اساس نظام رتبه بندی QS
معرفی ۱۰ دانشگاه برتر کانادا در سال ۲۰۲۰ بر اساس نظام رتبه بندی QS
معرفی ۱۰ دانشگاه برتر انگلیس در سال ۲۰۲۰ بر اساس نظام رتبه بندی QS
معرفی ۱۰ دانشگاه برتر استرالیا در سال ۲۰۲۰ بر اساس نظام رتبه بندی QS
لیست ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان در سال ۲۰۲۰
برترین دانشگاه‌های ایران در نظام رتبه‌بندی کیو. اس (QS)
بر اساس نتایج رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان در نظام رتبه‌بندی کیو. اس (QS) شش دانشگاه از مجموع ۲۶۴۰ دانشگاه ایران در بین ۱۰۰۰ دانشگاه برتر قرار گرفته است، که دانشگاه صنعتی شریف با کسب رتبه ۴۰۷ مقام نخست در بین دانشگاه‌های ایران و دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه ۴۸۹ به عنوان دومین دانشگاه برتر کشور طبق معیارهای نظام رتبه‌بندی کیو. اس شناخته می شوند.
لیست شش دانشگاه برتر ایران در سال ۲۰۲۰ در ادامه آورده شده است.
| نام دانشگاه | ٰرتبه جهانی در سال ۲۰۲۱ | رتبه جهانی در سال ۲۰۲۰ | رتبه جهانی در سال ۲۰۱۹ | رتبه در ایران |
|---|---|---|---|---|
| دانشگاه صنعتی شریف | ۴۰۹ | ۴۰۷ | ۴۳۲ | ۱ |
| دانشگاه صنعتی امیرکبیر | ۴۷۷ | ۴۸۹ | ۴۹۸ | ۲ |
| دانشگاه تهران | ۵۹۹-۶۰۰ | ۶۵۰ - ۶۰۱ | ۷۵۰ - ۷۰۱ | ۴ |
| دانشگاه علم و صنعت ایران | ۶۵۰ - ۶۰۱ | ۶۵۰ - ۶۰۱ | ۶۵۰ - ۶۰۱ | ۳ |
| دانشگاه شیراز | ۸۰۱-۱۰۰۰ | ۱۰۰۰ - ۸۰۱ | ۱۰۰۰ - ۸۰۱ | ۶ |
دانشگاه شهید بهشتی | - | ۱۰۰۰ - ۸۰۱ | ۱۰۰۰ - ۸۰۱ | ۵ |
ارتقا رتبه برای دانشگاه‌های ایران در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۹ نشان از پیشرفت علمی ایجاد شده در کشور در سال اخیر است.
نظام رتبه بندی یو اس نیوز (U.S. News)
این رتبه‌بندی بکی از مجلات خبری – تحلیلی مطرح آمریکایی است که کنار زمینه‌های مختلفی نظیر سیاست، اقتصاد، تکنولوژی، سلامت و … در مورد رتبه‌بندی دانشگاهها و موسسات خبررسانی می‌کند. در سالهای اخیر رتبه‌بندی توسط این نظام رتبه‌بندی بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
معیارها و شاخص‌ها
در این نظام رتبه‌بندی ۱۵۰۰ دانشگاه و موسسه برتر جهان از ایالات متحده و بیش از ۸۰ کشور دیگر بر اساس ۱۳ شاخص رتبه بندی شده و عملکرد تحقیقات دانشگاهی و اعتبار جهانی و منطقه ای آنها را مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. لیست این شاخص ها و وزن اختصاص داده شده برای هرکدام از آن ها آورده شده است.
| شماره | شاخص | وزن شاخص (٪) |
|---|---|---|
| ۱ | شهرت جهانی در پژوهش | ۱۲/۵ |
| ۲ | شهرت منطقه‌ای در پژوهش | ۱۲/۵ |
| ۳ | تعداد انتشارات | ۱۰ |
| ۴ | تعداد کتاب‌ها | ۲/۵ |
| ۵ | تعداد همایش‌ها | ۲/۵ |
| ۶ | تاثیر استنادهای تعدیل شده | ۱۰ |
| ۷ | مجموع استنادها | ۷/۵ |
| ۸ | تعداد انتشارات در بین ٪ ۱۰ انتشارات پر استناد | ۱۲/۵ |
| ۹ | درصد انتشارات پر استناد در میان ٪ ۱۰ برتر انتشارات پر استناد | ۱۰ |
| ۱۰ | همکاری های بین المللی - نسبت به کشور | ۵ |
| ۱۱ | همکاری های بین المللی | ۵ |
| ۱۲ | تعداد انتشارات در میان ٪ ۱ برتر انتشارات پر استناد | ۵ |
| ۱۳ | درصد انتشارات پر استناد در میان ٪ ۱ برتر انتشارات پر استناد | ۵ |
برترین دانشگاه‌های جهان در نظام رتبه‌بندی یو. اس نیوز (U.S. News)
بر اساس نتایج رتبه‌بندی U.S News در سال ۲۰۲۰ ده دانشگاه نخست این رتبه بندی به دانشگاههایی از آمریکا و انگلستان تعلق دارد که بر اساس آن دانشگاه های هاروارد، ام ای تی، استنفورد و برکلی از آمریکا رتبه های اول تا چهارم و دانشگاه آکسفورد از انگلستان رتبه پنجم را به خود اختصاص داده‌اند.
لیست ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان در سال ۲۰۲۰
برترین دانشگاه‌های ایران در نظام رتبه‌بندی یو. اس نیوز (U.S. News)
با توجه به نتایج نظام رتبه‌بندی U.S. News در سال ۲۰۲۰، ۳۵ دانشگاه ایران در بین ۱۵۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار گرفته است. که بر اساس این رتبه‌بندی، دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۴۰۵ به عنوان برترین دانشگاه ایران و دانشگاه آزاد اسلامی ایران با رتبه ۵۴۵ دومین دانشگاه برتر کشور شناخته می‌شود.
لیست دانشگاه‌های برتر ایران در سال ۲۰۲۰
| نام دانشگاه | رتبه جهانی در سال ۲۰۲۰ | رتبه در ایران |
|---|---|---|
| دانشگاه تهران | ۴۰۵ | ۱ |
| دانشگاه آزاد اسلامی | ۴۵۴ | ۲ |
| دانشگاه صنعتی شریف | ۵۹۱ | ۳ |
| دانشگاه صنعتی اصفهان | ۵۹۵ | ۴ |
| دانشگاه علوم پزشکی تهران | ۶۷۶ | ۵ |
| دانشگاه صنعتی امیرکبیر | ۶۷۸ | ۶ |
| دانشگاه نوشیروانی بابل | ۶۷۸ | ۶ |
| دانشگاه تربیت مدرس | ۸۱۰ | ۸ |
| دانشگاه تبریز | ۸۴۱ | ۹ |
| دانشگاه شیراز | ۸۵۰ | ۱۰ |
| دانشگاه علوم پزشکی مشهد | ۸۶۷ | ۱۱ |
| دانشگاه علم و صنعت ایران | ۸۷۰ | ۱۲ |
| دانشگاه فردوسی مشهد | ۸۸۹ | ۱۳ |
| دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی | ۹۹۸ | ۱۴ |
| دانشگاه علوم پزشکی ایران | ۱۱۱۶ | ۱۵ |
| دانشگاه کاشان | ۱۱۷۲ | ۱۶ |
| دانشگاه علوم پزشکی اصفهان | ۱۱۸۰ | ۱۷ |
| دانشگاه سمنان | ۱۲۰۷ | ۱۸ |
| دانشگاه یاسوج | ۱۲۱۳ | ۱۹ |
| دانشگاه یزد | ۱۲۲۳ | ۲۰ |
| دانشگاه گیلان | ۱۲۴۱ | ۲۱ |
| دانشگاه علوم پزشکی تبریز | ۱۲۶۲ | ۲۲ |
| دانشگاه صنعتی سهند | ۱۲۹۹ | ۲۳ |
| دانشگاه رازی | ۱۳۰۰ | ۲۴ |
| دانشگاه اصفهان | ۱۳۰۰ | ۲۴ |
| دانشگاه شهید باهنر کرمان | ۱۳۲۳ | ۲۶ |
| دانشگاه علوم پزشکی شیراز | ۱۳۲۳ | ۲۶ |
| دانشگاه بوعلی سینا | ۱۳۴۴ | ۲۸ |
| دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله اعظم | ۱۳۴۷ | ۲۹ |
| دانشگاه ارومیه | ۱۴۴۰ | ۳۰ |
| دانشگاه مازندران | ۱۴۹۷ | ۳۱ |
| دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) | ۱۵۰۰ - ۱۴۹۸ | ۳۲ |
| دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه | ۱۵۰۰ - ۱۴۹۸ | ۳۳ |
| دانشگاه علوم پزشکی مازندران | ۱۵۰۰ - ۱۴۹۸ | ۳۴ |
| دانشگاه صنعتی شیراز | ۱۵۰۰ - ۱۴۹۸ | ۳۵ |
همچنین در رتبه بندی سال ۲۰۱۹ تعداد ۲۱ دانشگاه، در سال ۲۰۱۸، ۱۴ دانشگاه و در سال ۲۰۱۷ تنها ۱۱ دانشگاه در بین ۱۲۵۹ دانشگاه برتر جهان قرار داشت.
نظام رتبه‌بندی تایمز (Times)
سیستم رتبه‌بندی دانشگاهها و مؤسسه‌های آموزش عالی تایمز، یکی از مشهورترین نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی است که از سال ۲۰۰۴، سالانه حدود ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان را با استفاده ۱۳ شاخص در پنج محور اصلی آموزش، پژوهش، استناد، وجهه بین‌المللی و درآمد صنعتی ارزیابی و معرفی می‌نماید.
معیارها و شاخص‌ها
این رتبه بندی از ۱۳ شاخص به شرح جدول زیر در قالب ۵ معیار کلی آموزش با وزن ۳۰ درصد، پژوهش با وزن ۳۰ درصد، استنادات با وزن ۳۰ درصد، وجهه بین المللی با وزن ۷.۵ درصد و ارتباط با صنعت با وزن ۲.۵ درصد بهره گرفته است.
| شماره | معیار | وزن معیار (٪) | شاخص | وزن شاخص (٪) |
|---|---|---|---|---|
| ۱ | آموزش | ۳۰ | شهرت آموزشی دانشگاه | ۱۵ |
| ۲ | نسبت فارغ التحصیلان دکتری به اعضای هیئت علمی | ۶ | ||
| ۳ | نسبت اعضای هیئت علمی به دانشجو | ۴/۵ | ||
| ۴ | نسبت دانشجویان دکتری به دانشجویان کارشناسی | ۲/۲۵ | ||
| ۵ | درآمد دانشگاه | ۲/۲۵ | ||
| ۶ | پژوهش | ۳۰ | شهرت پژوهشی دانشگاه | ۱۸ |
| ۷ | بهره‌وری پژوهشی | ۶ | ||
| ۸ | درآمد پژوهشی | ۶ | ||
| ۹ | استنادات | ۳۰ | تعداد استنادات به مقالات دانشگاه | ۳۰ |
| ۱۰ | وجهه بین‌المللی | ۷/۵ | نسبت دانشجویان بین المللی به دانشجویان داخلی | ۲/۵ |
| ۱۱ | نسبت اعضای هیئت علمی بین المللی به اعضای هیئت علمی داخلی | ۲/۵ | ||
| ۱۲ | همکاری بین‌المللی | ۲/۵ | ||
| ۱۳ | درآمد صنعتی | ۲/۵ | نسبت درآمد صنعتی دانشگاه به تعداد اعضای هیئت علمی | ۲/۵ |
ویدیو آشنایی با نظام رتبه‌بندی تایمز
برترین دانشگاه‌های جهان در نظام رتبه‌بندی تایمز (Times)
در رتبه بندی تایمز ۲۰۲۰، سه دانشگاه آکسفورد، دانشگاه صنعتی کالیفرنیا، و دانشگاه کمبریج ( از انگلیس) به ترتیب در رتبه‌های اول تا سوم قرار دارند. دانشگاه های استنفورد، MIT ،پرینستون، هاروارد، ییل، شیکاگو و کالج لندن به ترتیب در رتبه های ۴ الی ۱۰ دنیا قرار گرفته‌اند. در بین ۱۰ دانشگاه برتر جهان ۳ دانشگاه از کشور انگلستان و ۷ دانشگاه از ایالات متحده قرار دارند.
لیست ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان در سال ۲۰۲۰
برترین دانشگاه‌های ایران در نظام رتبه‌بندی تایمز ( Times)
در حالی که در سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ از ایران تنها یک دانشگاه و در سال ۲۰۱۵ دو دانشگاه صنعتی شریف و صنعتی اصفهان در این رتبه بندی حضور داشتند در سال ۲۰۱۶ تعداد دانشگاهها به ۸ مورد و در سال ۲۰۱۷ به ۱۳ دانشگاه و در ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ این تعداد به ترتیب به ۱۸ و ۲۹ دانشگاه افزایش یافته است. در رتبه بندی اخیر در سال ۲۰۲۰ با ورود ۱۱ دانشگاه جدید شاهد حضور۴۰ دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران در جمع ۱۳۹۶ دانشگاه برتر جهان از ۹۲ کشور بوده و این موضوع نوید بخش حرکت هر چه بیشتر دانشگاه‌های توانمند ایران در رتبه بندی‌های معتبر بین المللی است. بر این اساس در رتبه بندی تایمز در سال ۲۰۲۰، دانشگاه صنعتی نوشیروان بابل، با قرار گرفتن در بازه رتبه‌ای ۳۵۱-۴۰۰ و دانشگاه یاسوج با قرار گرفتن در بازه رتبه ای ۴۰۱-۵۰۰ به عنوان دانشگاه های اول و دوم ایران در این رتبه بندی معرفی شده‌اند.
لیست دانشگاه‌های برتر ایران بر اساس نظام رتبه‌بندی تایمز
| نام دانشگاه | رتبه جهانی در سال ۲۰۲۰ | رتبه در ایران |
|---|---|---|
| دانشگاه نوشیروانی بابل | ۴۰۰ - ۳۵۱ | ۱ |
| دانشگاه یاسوج | ۵۰۰ - ۴۰۱ | ۲ |
| دانشگاه صنعتی امیرکبیر | ۶۰۰ - ۵۰۱ | ۳ |
| دانشگاه کاشان | ۶۰۰ - ۵۰۱ | |
| دانشگاه علوم پزشکی مشهد | ۶۰۰ - ۵۰۱ | |
| دانشگاه صنعتی شریف | ۶۰۰ - ۵۰۱ | |
| دانشگاه علوم پزشکی تهران | ۶۰۰ - ۵۰۱ | |
| دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) | ۸۰۰ - ۶۰۱ | ۸ |
| دانشگاه علوم پزشکی ایران | ۸۰۰ - ۶۰۱ | |
| دانشگاه علم و صنعت ایران | ۸۰۰ - ۶۰۱ | |
| دانشگاه صنعتی اصفهان | ۸۰۰ - ۶۰۱ | |
| دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی | ۸۰۰ - ۶۰۱ | |
| دانشگاه صنعتی شیراز | ۸۰۰ - ۶۰۱ | |
| دانشگاه تبریز | ۸۰۰ - ۶۰۱ | |
| دانشگاه علوم پزشکی تبریز | ۸۰۰ - ۶۰۱ | |
| دانشگاه تهران | ۸۰۰ - ۶۰۱ | |
| دانشگاه فردوسی مشهد | ۱۰۰۰ - ۸۰۱ | ۱۷ |
| دانشگاه اصفهان | ۱۰۰۰ - ۸۰۱ | |
| دانشگاه علوم پزشکی اصفهان | ۱۰۰۰ - ۸۰۱ | |
| دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی | ۱۰۰۰ - ۸۰۱ | |
| دانشگاه کردستان | ۱۰۰۰ - ۸۰۱ | |
| دانشگاه مازندران | ۱۰۰۰ - ۸۰۱ | |
| دانشگاه شهید بهشتی | ۱۰۰۰ - ۸۰۱ | |
| دانشگاه شیراز | ۱۰۰۰ - ۸۰۱ | |
| دانشگاه الزهرا | ۱۰۰۱+ | ۲۵ |
| دانشگاه شهید مدنی آذربایجان | ۱۰۰۱+ | |
| دانشگاه بیرجند | ۱۰۰۱+ | |
| دانشگاه بوعلی سینا | ۱۰۰۱+ | |
| دانشگاه گیلان | ۱۰۰۱+ | |
| دانشگاه خوارزمی | ۱۰۰۱+ | |
| دانشگاه سمنان | ۱۰۰۱+ | |
| دانشگاه شاهد | ۱۰۰۱+ | |
| دانشگاه باهنر کرمان | ۱۰۰۱+ | |
| دانشگاه شهید چمران اهواز | ۱۰۰۱+ | |
| دانشگاه شهرکرد | ۱۰۰۱+ | |
| دانشگاه شاهرود | ۱۰۰۱+ | |
| دانشگاه علوم پزشکی شیراز | ۱۰۰۱+ | |
| دانشگاه ارومیه | ۱۰۰۱+ | |
| دانشگاه یزد | ۱۰۰۱+ | |
| دانشگاه زنجان | ۱۰۰۱+ |
نظام رتبه‌بندی آکادمیک دانشگاه‌های جهان (Shanghai)
نظام رتبه‌بندی آکادمیک دانشگاه‌های جهان یا شانگهای از سال ۲۰۰۳ دانشگاهها را در سطح جهان، قاره و کشور رتبه‌بندی می‌نماید. این رتبه‌بندی بر مبنای شاخص‌های کمی بوده و سالانه بیش از ۱۲۰۰ دانشگاه جهان را بر اساس سطح آموزش، سطح اعضای هیئت علمی، تولیدات علمی و اندازه دانشگاه مورد ارزیابی قرار داده و نتایج مربوط به ۵۰۰ دانشگاه برتر جهان را منتشر می نماید.
ادامه دارد…
با ویکی اپلای همراه باشید.
پاسخی بگذارید